Türkiye’de kültür rotalarına yönelik akademik çalışmaların yetersiz olması ve de özellikle çalışma alanım olan turizm literatürüne kültür rotalarının ve Frig Yolu’nun kazandırılması amacıyla 2019 yılında tamamladığım yüksek lisans tez çalışmasında Frig Yolu’nu yürüyenlerin profillerini ve memnuniyetlerini ortaya çıkarmaya çalıştım. Sizlerle bu çalışmanın bulgularını paylaşmak istiyorum. Konuya ilgi duyanlar YÖK’ün Ulusal Tez Merkezi web sitesine girip yazar adı olarak ismimi taratmaları neticesinde çok kolay bir şekilde tezime ulaşabilirler.
Dünya çapında ilk kez 1987 yılında Santiago de Compostela Hac Rotası ile Türkiye’de ise ilk kez 1999 yılında Likya Yolu ile birlikte ortaya çıkan kültür rotalarının sayısı her geçen yıl artmaktadır. 2021 yılı itibarıyla Türkiye’de toplam 23 kültür rotası bulunmaktadır. Bu rotalardan 2013 yılında tamamlanan, 4 ilin (Ankara, Eskişehir, Afyonkarahisar ve Kütahya) sınırlarından geçen ve 506 km uzunluğa sahip olan Frig Yolu, birçok doğal ve kültürel çekiciliğin bir arada görülebildiği uzun mesafeli bir yürüyüş ve bisiklet rotasıdır.
Frig Yolu’nu yürüyen 236 yürüyüşçü ile yaptığım çalışma sonucunda Frig Yolu’nu deneyimleyen yürüyüşçülerin büyük çoğunluğunun 45 yaş ve üzerinde olan yaş grubundan (%46,2) olduğu, ayrıca %43,6’sının özel sektör çalışanı, %23,7’sinin kamu sektörü çalışanı olduğu, rota yürüyüşçülerinin kendilerini daha çok “gezgin” ve “sırtçantalı” olarak tanımladıkları, seyahat alışkanlıklarına baktığımızda ise büyük çoğunluğunun kendi arkadaşları ile Türkiye’de bulunan Likya Yolu, Karia Yolu ve Aziz Paul Yolu gibi diğer kültür rotalarını yürüdüğü ortaya çıkmıştır. Frig Yolu’nu yürüyenlerin seyahat motivasyonlarının ise sakinlik arayışı, deneyim arayışı, kişisel gelişim, dünyayı tanıma ve bağımsız seyahat etme boyutlarında incelenebileceği tespit edilmiştir.
Yaptığım çalışmanın en dikkat çekici bulgularından biri de Frig Yolu’nu yürüyenlerin memnuniyet düzeylerinin çok yüksek çıkmasıdır. Buna göre bu kültür rotasının, yürüyenlerin beklentilerini karşılama oranı %95, yürüyüşçülerden tekrar rotayı yürümek isteyenlerin oranı %92 ve son olarak ise rotayı başkalarına tavsiye etme oranı %98 olarak tespit edilmiştir. Bu oranlar, henüz yeni sayılabilecek bir kültür rotası olmasına rağmen Frig Yolu’nun çok büyük bir potansiyeli barındırdığını yansıtmaktadır. Bu nedenle akademik açıdan daha birçok çalışmanın yapılması gerektiği de açıktır.
İlk kez tez çalışmam kapsamında yürüdüğüm ve hayran kaldığım Frig Yolu’nun, temasını oluşturan Frig mirası ve antik yollar ile benzersiz doğası bakımından unutulmaz deneyimler yaşattığını söyleyebilirim. Frig Yolu’nu daha önce deneyimlememiş ve farklı bir rotayı yürümek isteyenlerin özellikle Mart-Kasım ayları arasında, tüm işaretleri yapılmış, yerleşim yerleri ve su kaynaklarına yakın parkurları ile bu kültür rotasını yürümelerini öneririm. Eminim ki Frigler’in ilginç ve bir o kadar da gizemli dünyasını yürüyüşleri boyunca derinden hissedeceklerdir.
Araş. Gör. Muhammed KAVAK
Anadolu Üniversitesi Turizm Fakültesi
Write a comment: